Biblioteka mieści się w zabytkowym budynku przy głównej ulicy miasta, wybudowanym prawdopodobnie w drugiej połowie XIX w. Willa i budynek administracyjny tworzą jedną bryłę zróżnicowaną stylowo. Fasada i elewacja willi otrzymały wystrój eklektyczny nawiązujący do form klasycyzmu palladiańskiego i kostiumu francuskiego, natomiast budynek administracyjny nosi cechy stylowe secesji.

 

          Zbiory Biblioteki powstałej w 1947 r. wynoszą ok. 87. tys. woluminów. W ub.r. zakupiono 1,8 tys. nowości, w tym 790 książek naukowych i popularno-naukowych. Prenumeratą objęto ok. 80 tytułów czasopism. Książnica gromadzi ponadto materiały audiowizualne, widokówki, obrazy, rękopisy, materiały elektroniczne. Z jej zasobów korzysta łącznie ok. 4,7 tys. czytelników, z czego w Dębnie 3,3 tys. Statystycznie bibliotekę odwiedza codziennie ok. 100 osób. Obok udostępniania książek prowadzi różnorodne formy upowszechniania wiedzy i kultury wykraczające poza ramy statutu. Tutaj rokrocznie odbywają się spotkania z dawnymi mieszkańcami Dębna - Niemcami, połączone z wystawami historycznymi i znaczącymi dla współczesnych dziejów miasta wydarzeniami jak:

        Promując mieszkańców miasta i ich dokonania w dziedzinie literatury i sztuki od kilku lat organizuje się tu spotkania i wieczory autorskie. Wokół biblioteki skupieni są liczni i ogromnie zaangażowani regionaliści. Przy ich pomocy biblioteka wydała kilka broszur o różnorodnej tematyce. Prace regionalistów publikowane były wielokrotnie na łamach "Merkuriusza Dębnowskiego", którego wydawcą jest biblioteka.

 

Zarys historyczny Biblioteki Publicznej Miasta i Gminy w Dębnie

               Dębnowska Biblioteka powstała w podstawie „Dekretu o bibliotekach i opiece nad zbiorami bibliotecznymi” wydanym w kwietniu 1946 r. Była pierwszą biblioteką powiatową w ówczesnym województwie szczecińskim.
Funkcję kierownika i organizatora tej pierwszej po wojnie instytucji kultury powierzono Melanii Puch zd. Mrozowskiej. Bibliotekę usytuowano w pomieszczeniach na I piętrze budynku przy ul. Kościuszki 57. Pierwsze zbiory to zaledwie 120 woluminów. W księdze inwentarzowej z datą 01 września 1946r. wpisano takie tytuły jak: „Pan Tadeusz”, „Krzyżacy”, „Bartek zwycięzca” – dzieła odzwierciedlające klimat tamtych czasów, a także kierunek polityki wydawniczej. Książki pochodziły głównie z darów, kwest ulicznych i loterii fantowej. W tym okresie w bibliotece było zarejestrowanych 41 czytelników.
Początki tworzącej się biblioteki były więc skromne i trudne, niemniej, odegrała ona znaczną rolę w procesie integracji społecznej, często również polonizacji mieszkańców, wśród których byli osadnicy z kresów wschodnich, z Polski centralnej, a także dość liczna grupa ludności autochtonicznej.
Od początku istnienia biblioteki prowadzono tu ożywioną działalność kulturalno – oświatową, popularyzującą książki, autorów, wydarzenia historyczne, literackie i lokalne. Pierwszym, który odwiedził dębnowską bibliotekę był Arkady Fiedler. 2 kwietnia 1949 r. dzielił się z czytelnikami wrażeniami z podróży i swoją twórczością. Pozostawił po sobie ślad w postaci zapisu w Kronice Biblioteki. Później wielokrotnie zapraszano wielu pisarzy i poetów.
Rejestracji placówki w ogólnopolskim spisie bibliotek dokonano w 1948 r., wtedy też z Biblioteki Powiatowej wyłoniono oddział miejski, przekształcony następnie w Bibliotekę Miejską. Do 1949 r. obie biblioteki funkcjonowały obok siebie. W latach 50-tych na mocy Zarządzenia Ministra Kultury i Sztuki, placówki połączono w jedną, która odtąd nosiła nazwę Powiatowej i Miejskiej Biblioteki Publicznej w Dębnie.
Kierownikiem połączonych bibliotek została Janina Pietkiewicz, funkcję tę pełniła w latach 1954 – 1975. 30–letni okres kierownictwa biblioteką pozwolił osiągnąć jej dobre wyniki w konkursach wojewódzkich i popularyzacji czytelnictwa. Odbywały się tu spotkania autorskie z pisarzami, konkursy dobrego czytania, powstał szereg zespołów samokształceniowych.
Decyzją Prezydium Powiatowej Rady Narodowej w sierpniu 1962 r. bibliotekę przeniesiono na parter budynku przy ul. Chrobrego 2. Nowy lokal, o łącznej pow. 150 m2, miał zasadniczą wadę – położony był daleko poza centrum miasta. Ze zbiorów biblioteki liczących ok. 28 000 woluminów korzystało ponad 2 tys. czytelników.
W dniu 28 sierpnia 1965 r. do biblioteki wpłynęło pismo z Londynu zawiadamiające o umieszczeniu jej w Międzynarodowym Przewodniku Bibliotek na rok 1966.
W wyniku podziału administracyjnego kraju w 1975 r. biblioteka utraciła status powiatowej, a w nowo utworzonym województwie gorzowskim została przekształcona w Miejską Bibliotekę Publiczną. W połowie 1976 r. bibliotekę przeniesiono do budynku przy ul. Mickiewicza 32 na parter gdzie mieści się do dzisiaj. Zwiększona pow. – 270m2, lepsze warunki pracy i zasadniczy walor – lokalizacja w centrum miasta – znacznie umożliwiły rozwinięcie działalności. Nominację na dyrektora uzyskała Magdalena Śliwka. To lata 1975 – 1982. W późniejszym okresie pełniła funkcję zastępcy dyrektora Wojewódzkiej i Miejskiej Biblioteki Publicznej w Szczecinie.
W latach 70-tych kroniki odnotowują wizyty znanych pisarzy, dziennikarzy oraz aktorów. Bibliotekę odwiedzili m.in. Gerard Górnicki, Eugeniusza Paukszta, Leszek Prorok, Marian Orłoń, Ryszard Lassota, Honorata Chrościelewska, Julian Kawalec.
Od 1981 r. biblioteka nosi nazwę: Biblioteka Publiczna Miasta i Gminy. Późne lata 80-te i początek 90-tych, to trudny czas, charakteryzujący się marazmem, stagnacją, walką o przetrwanie i utrzymanie sieci bibliotek.
Zasadniczą zmianę statusu biblioteki wprowadziła ustawa z 1990 r. o samorządzie terytorialnym. Najważniejsze funkcje sprawowane dotąd wobec bibliotek przez administrację państwową przekazane zostały lokalnym samorządom. Zmieniła się wówczas świadomość mieszkańców, a tym samym stosunek do biblioteki, nie jako instytucji państwowej, lecz własnej, społecznej, odpowiadającej na ich potrzeby.
Dębnowska biblioteka dostosowuje i zmienia swoją ofertę, zakres świadczonych usług, poszerza formy pracy, starając się pozyskać miano instytucji ważnej i potrzebnej.
W wyniku kolejnych zmian administracyjnych w 1999 r. pieczę nad biblioteką przejęła Książnica Pomorska w Szczecinie.